Lastik Ömrü Kaç Yıl? Araba Lastiklerinin Ömrü Ne Kadar?
Lastiklerin ömrü sürüş güvenliği açısından çok önemlidir. Lastikler güvenlik, performans ve yakıt verimliliğini sağlamak için de hayati önem taşırlar. Peki, lastik ömrü ne kadardır? Sürüş alışkanlıkları, yol koşulları ve lastik kalitesi gibi faktörlerin hepsi lastiklerinizin ne kadar dayanacağını belirlemede önemli bir rol oynar.
Aynı zamanda lastik ömrü denilince akla ilk olarak şu şoru gelmelidir; raf ömrü mü yoksa kullanım ömrü mü? Çünkü bu iki sorunun cevabı birbirinden farklıdır.
Raf ömrü, hiç kullanılmayan bir lastiğin kullanılabileceği süreyi belirlerken, kullanım ömrü ise lastiğin çevresel ve kullanım şartlarına bağlı olarak sahip olduğu ömrü belirtir.
Belirli bir lastiğin ne kadar dayanacağına dair kesin bir cevap yoktur, ancak bir sürücünün satın aldığı lastikten en iyi şekilde yararlanmak ve güvenli olmayan lastiklerle sürüşten kaçınmak için yapabileceği şeyler vardır. Ortalama olarak, kullanıcılar yılda 7.500 Km ila 12.500 Km arasında araç kullanır, bu da ortalama kaliteli araç lastiğinin bakım, sürüş tarzı gibi benzeri koşullara bağlı olarak değişkenlik göstereceğini belirtmekle beraber, dört ila altı yıl arasında bir yerde dayanacağı anlamına gelebilir.
Yapılan araştırmalarda bir sürücünün aşınmış ve kötü lastik durumu nedeniyle iyi durumdaki bir lastiğe göre kazaya karışma olasılığının üç kat daha fazla olduğunu göstermektedir. Lastiklerin durumu ve performansı söz konusu olduğunda güvenli alanda olmak adına dikkatlice hareket etmekte yarar vardır. Bu nedenle lastiklerin aşınması veya yaşı ile ilgili olarak aklınızda bir soru varsa lastiklerinizi kontrol ettirmeniz büyük önem taşır. Aklınızdaki soruları gidermek, yola güvenle çıkmak için en yakın yetkili bayiye, Dayton Bayi Bulucu’dan ulaşabilirsiniz.
Japon Otomobil Lastikleri Üreticileri Birliği’nin (JATMA) açıklamasına göre;
Üretim tarihinden sonra 10 yaşını doldurmuş “Binek ve hafif ticari araç lastiklerinde gözle görünür herhangi bir hasar ya da şekil bozukluğu olmasa bile (kullanılmış veya kullanılmamış, yedek-stepne dahil), diş dibi derinliği kullanım için yeterli gözükse dahi lastikler yenileri ile değiştirilmelidir."
Lastiklerinizin ömrünü uzatmak ve kalitesini koruyabilmek için birkaç önlem almanızda fayda vardır. JATMA, tüm lastik kullanıcılarına kullandıkları otomobil üreticisinin araç kullanım kitapçıklarında yer alan önerileri dikkate almalarını ve uygulamalarını tavsiye etmektedir.
Lastiğin Ömrünü Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Bir lastiğin ne kadar süre dayanacağına dair kesin bir cevap olmadığını yukarıda belirtilmiştik. Bununla birlikte lastiğin ne kadar süre hizmette kalabileceği konusunda birden fazla faktör rol oynar. Kat edilen kilometre, yol koşulları, sürüş tarzı, bakım ve lastiğin yaşı, lastiğin ne kadar süre dayanacağını etkiler.
Aşınmış ve Yaşlanmış Lastik
Lastikler doğal olarak ne kadar çok kullanırsa o kadar çok aşınır ve aşınmış lastikler, özellikle olumsuz hava koşullarında yeterli diş derinliğine sahip olanlara kıyasla daha az çekiş sağlar. Lastiklerin yasal kullanım diş derinliği 1,6 mm olmakla beraber yaz lastiklerinde 3,0 mm, kış lastiklerinde ise 4,0 mm’ye geldiğinde değiştirilmeleri önerilmektedir.
Birçok sürücü, modifiye araçlar, koleksiyonluk arabalar veya hatta stepne lastikler gibi asgari çok az kullanılan lastiklerin, sürüş eksikliğinden dolayı aşınma yerine yaşlanma eğiliminde olduğunun farkında değildir. Yaşlanmış bir lastiğin önemli miktarda diş derinliği vardır; ancak lastiğin yapısal bütünlüğü daha zayıftır çünkü kauçuğun içindeki kimyasalların etkili kalabilmesi için lastiğin araç altında kullanılması gerekir.
Çukurlar, Tümsekler, Kaldırımlar ve Diğer Tehlikeler
Kaldırımlara çarpmak veya kötü durumdaki yollarda (çukurlar, bozulmuş veya asfaltlanmamış yollar, bakımsız demir yolu geçitleri vb.) araç kullanmak, lastik aşınmasını etkiler ve aracın ön aksında mekanik ayarların bozulmasına ve süspansiyon hasarına neden olabilir. Günlük sürüşünüzde bu ve benzeri zorluklarla karşı karşıya kalıyorsanız aracınızın mekanik ön ve arka düzen ayarlarını, süspansiyon sistemi ve lastik kontrollerinizi düzenli olarak yaptırmanız tavsiye olunur.
Hava Koşulları
Buz, kar ve yağmur gibi kötü hava koşullarında araç kullanmak, lastiklerin çekişi korumak için daha fazla çalışması gerektiğinden lastiklerin daha hızlı aşınmasına neden olabilir. Belirli hava koşullarında performans gösterecek şekilde özel olarak tasarlanmış lastikler satın almak, sürücülere iyi bir sırt aşınması sağlarken ekstra bir çekiş ve kontrol (yani daha fazla güvenlik) sağlayabilir.
Agresif Sürüş Alışkanlıkları
Sert viraj alma, ani hızlanma ve ani frenleme gibi agresif sürüş alışkanlıkları lastiklerin üzerinde olumsuz etkiyi büyük ölçüde artırabilir ve lastiklerin hızla aşınmasına neden olabilir. Sürücüler bu alışkanlıklarından kaçınarak lastiklerinin ömrünü önemli ölçüde uzatabilirler.
İhmal Edilen Bakım
Lastiklerin hasarlanmaması için düzenli olarak kontrol edilmesi, hava basınç seviyelerinin korunması, mekanik düzen ayarlarının ve lastik rotasyonlarının yapılması önemlidir. Uygun bakım yapılmazsa lastik ömrü yarı yarıya, hatta bazı durumlarda daha da fazla azalabilir.
Lastikleri Ne Zaman Değiştirmek Gerekir?
Lastiklerinizde aşağıdaki belirtiler varsa, lastiklerinizi değiştirme zamanı gelmiş olabilir.
Düşük Diş Derinliği
Düşük diş derinliği, lastiğin değiştirilmesi gerektiğinin önemli bir işaret olup, sürücünün lastiğinde fiziksel olarak görebileceği bir işarettir. Lastiğin aşınma tipine ve bölgesine bağlı olarak araçta başka sorunlar da olabilir.
Belirgin İç veya Dış Omuz Aşınması
Aracın mekanik ön düzeninde olası bir probleme işaret eder. Kontrol ettirilmesi gerekir.
Omuz Kenarı Aşınması
Yeterli olmayan hava basıncı sebebiyle oluşabilir. Aynı zamanda uzun zaman lastiklerin rotasyona tabi olmadan değişmeden kullanılması bu sıkıntıya sebep olabilir.
Merkezde Aşınma
Lastikler aşırı şişirilmiş olabilir veya aşırı sert hızlanmaya maruz kalmış olabilir.
Bölgesel Aşınma
Araç süspansiyon sisteminde soruna işaret eder. Kontrol ettirilmesi gerekir.